Europejski Data Act: Rewolucyjna zmiana w dzieleniu się i korzystaniu z danych
17 lutego zacznie obowiązywać tzw. akt o usługach cyfrowych. Nowe obowiązki mają objąć przede wszystkim cyfrowych gigantów, a użytkownikom – zapewnić bezpieczniejsze i bardziej przyjazne otoczenie w internecie. Zakazane ma być m.in. tworzenie tzw. zwodniczych interfejsów w sklepach internetowych. Obecnie trwa również wdrażanie regulacji w ramach ustawy na polskim gruncie, eksperci APLAW oceniają jednak, że wiele kwestii wciąż wymaga doprecyzowania.
23 stycznia, 2024
Kancelaria APLAW z wyróżnieniami w Data protection i TMT w rankingu Legal 500 EMEA
27 marca, 2024
Europejski Data Act: Rewolucyjna zmiana w dzieleniu się i korzystaniu z danych
Ambitna strategia Unii Europejskiej w dziedzinie transformacji cyfrowej doprowadziła do wprowadzenia Data Act, który stanowi istotny krok w kompleksowego rozwiązania dostępu do danych. Akt ten stanowi kluczową zmianę w przekształcaniu krajobrazu zarządzania danymi w UE, mając na celu zdefiniowanie sposobu, w jaki dane generowane przez urządzenia podłączone do sieci są udostępniane i wykorzystywane.
Dotyczy nie tylko danych osobowych, regulowanych przez Ogólne Rozporządzenie o Ochronie Danych (RODO), ale także obejmuje dane nieosobowe, odzwierciedlając rozwijającą się naturę interakcji cyfrowych urządzeń i oprogramowania i rosnące znaczenie danych w nowoczesnych gospodarkach.
W centrum Data Act znajduje się dążenie do ułatwienia dostępu i wykorzystywania danych generowanych przez urządzenia podłączone do sieci, co ma na celu pobudzenie innowacji, konkurencji i wzrostu gospodarczego. Poprzez umożliwienie konsumentom i przedsiębiorstwom dostępu do danych generowanych przez ich urządzenia, ustawa ma na celu umożliwienie im wykorzystania tych informacji w ramach usług posprzedażowych i usług o wartości dodanej. Ta „demokratyzacja” danych może doprowadzić do ważnych zmian w różnych sektorach, od produkcji po opiekę zdrowotną, poprzez odblokowanie nowych możliwości optymalizacji i korzystania z szerszych zakresów wiedzy opartej na danych.
Jednym z głównych celów Data Act jest wyrównanie szans między różnymi interesariuszami świata cyfrowego. Dotychczas, dane generowane przez produkty podłączone do sieci były głównie gromadzone i kontrolowane przez producentów, co dawało im przewagę konkurencyjną i ograniczało wybór konsumentów, co do możliwości skorzystania z usług posprzedażowych. Wraz z wdrożeniem Data Act, producenci będą zobowiązani do udostępniania danych produktowych użytkownikom i innym uczestnikom obrotu gospodarczego, umożliwiając im większą kontrolę nad swoimi danymi i stymulując konkurencję na rynku usług posprzedażowych. Ten krok w kierunku większej przejrzystości i dostępności danych ma na celu obniżenie cen usług posprzedażowych, jednocześnie stymulując innowacje i różnicowanie produktów.
Data Act wykracza poza sam dostęp do danych i obejmuje swoim zakresem również dzielenie się danymi. Nakłada on obowiązki na organizacje w celu ułatwienia dzielenia się danymi między użytkownikami a dostawcami usług stron trzecich, co umożliwia rozwój innowacyjnych usług, opartych na danych. Data Act akcentuje znaczenie bezpiecznego, ustrukturyzowanego i bezpłatnego dzielenia się danymi, odzwierciedlając tym samym zobowiązanie do ochrony praw użytkowników i promowania uczciwej konkurencji.
Data Act identyfikuje również kluczową rolę danych w służbie interesu publicznego. Ustanawia ramy dla udostępniania danych sektorowi publicznemu w przypadkach istotnej potrzeby, takich jak sytuacje kryzysowe. Poprzez ułatwienie dostępu do odpowiednich danych, Data Act ma na celu zwiększenie zdolności władz publicznych do skutecznego reagowania na kryzysy i wypełniania ich obowiązków w interesie publicznym.
Akt o danych rozwiązuje nadto problem braku przenoszenia danych i związania klientów umowami, przez wprowadzenie zasad ułatwiających przenoszenie danych pomiędzy różnymi dostawcami usług chmurowych oraz dostawcami usług internetowych. Zasady te mają na celu usunięcie barier, które hamują klientów przed przejściem między dostawcami usług, zapewniając ciągłość usług i promując konkurencyjne środowisko rynkowe.
Poprzez promowanie przenośności danych i interoperacyjności, Data Act zachęca do inwestycji w innowacyjną infrastrukturę cyfrową, jednocześnie zabezpieczając wybór konsumentów i promując uczciwą konkurencję.
Data Act stanowi wprawdzie istotny krok w ramach zarządzania danymi w UE, stwarza jednak istotne wyzwania prawne i regulacyjne. Na przykład wprowadza nowe obowiązki i odpowiedzialności dla różnych uczestników, w tym producentów, dostawców usług i organów sektora publicznego, wymagając poważnych mechanizmów zgodności i środków egzekwowania obowiązków.
Data Act w pewnych zakresach może kolidować z innymi aktami regulacyjnymi, np. RODO i Digital Markets Act, wymagając starannego koordynowania i harmonizacji w celu zapewnienia spójności i konsekwencji w stosowaniu
środków regulacyjnych.
